1821-2021. Συμπληρώνονται φέτος 200 χρόνια από την ιστορική Επανάσταση του 1821, όταν οι υπόδουλοι Έλληνες με ένοπλη εξέγερση ξεσηκώθηκαν εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με σκοπό την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού και τη δημιουργία δικού τους ανεξάρτητου κράτους. Μια τόσο σημαντική επέτειος έχει κινητοποιήσει εκδότες και συγγραφείς να παρουσιάσουν μια πληθώρα βιβλίων, που είτε έχουν εκδοθεί ή ετοιμάζεται η έκδοση τους.

Μια από τις πιο αξιόλογες εκδοτικές προσπάθειες αποτελεί το βιβλίο 1821: Μέσα από τα μάτια σύγχρονων συγγραφέων, που επιμελήθηκε ο αεικίνητος Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, με τη συμμετοχή διηγημάτων από 27 συγγραφείς και κυκλοφόρησε σε έναν καλαίσθητο τόμο από τις Εκδόσεις 24 γράμματα.

Η δημιουργία της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων, ή κατ’ άλλους η ανάδυση του ελληνικού εθνισμού, εντοπίζεται κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο, περί τον 13ο έως 15ο αιώνα, αλλά οι απαρχές του ελληνικού εθνικού κινήματος που οδήγησε στην Επανάσταση του 1821 εμφανίζονται μερικούς αιώνες αργότερα, στην ώριμη φάση του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα. Την περίοδο αυτή η ανάπτυξη της παιδείας συνοδεύτηκε με τη διάδοση –αρχικά μεταξύ των Ελλήνων που ζούσαν στις παροικίες της δυτικής Ευρώπης και είχαν φιλοδυτικό προσανατολισμό– της ιδέας για την ύπαρξη ελληνικού έθνους που θα συνδεόταν με την Αρχαία Ελλάδα και θα είχε το αναφαίρετο δικαίωμα της χωριστής πολιτικής ύπαρξης.

Οι ιστορίες του συλλογικού αυτού εγχειρήματος καλούν τον αναγνώστη να αφεθεί σε ένα εικονικό ταξίδι στις δύσκολες μα και ένδοξες μέρες του 1821.

Η παρούσα ανθολογία είναι μια προσπάθεια να μάθουν οι νεότεροι Έλληνες γεγονότα της Επανάστασης, καθώς και άγνωστες πλευρές των ανθρώπων που πολέμησαν ηρωικά θυσιάζοντας τη ζωή τους και τις οικογένειές τους για την ελευθερία της πατρίδας. Να γνωρίσουν επίσης ένα πλήθος ανώνυμων ηρώων που πρωταγωνίστησαν σε σημαντικές στιγμές αυτού του Αγώνα και, με την καθοδήγηση των έμπειρων οπλαρχηγών, κατάφεραν να δώσουν μαθήματα απαράμιλλης ανδρείας για τις επόμενες γενιές.

Στο κάλεσμα του επιμελητή της έκδοσης, Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη, ο οποίος επίσης συμμετέχει με ένα διήγημά του, ανταποκρίθηκαν οι: Έρικα Αθανασίου, Δημήτρης Βαρβαρήγος, Δημήτρης Βλαχοπάνος, Γιώργος Ι. Βοϊκλής, Πέτρος Γκάτζιας, Παναγιώτης Γούτας, Νιόβη Ιωάννου, Νίκος Κατσαλίδας, Κατερίνα Καριζώνη, Κώστας Κρεμμύδας, Δημήτρης Κωστόπουλος, Πολύνα Μπανά, Στέφανος Μίλεσης, Θεόδωρος Μπενάκης, Κωνσταντίνος Μπούρας, Κατερίνα Παναγιωτοπούλου, Αντωνία Παυλάκου, Μίτση Πικραμένου, Γιώργος Πύργαρης, Δήμητρα Πυργελή, Λιάνα Σακελλίου, Απόστολος Σπυράκης, Γιώργος Σταφυλάς, Κώστας Στοφόρος, Φίλιππος Φιλλίπου, Άγγελος Χαριάτης και με τις διηγήσεις τους κατέθεσαν τη δική τους ματιά σε γεγονότα της Επανάστασης που δεν έγιναν τόσο γνωστά, φωτίζοντας παράλληλα ιστορίες ανώνυμων ηρώων. Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές από τις ιστορίες δημοσιεύτηκαν στην έντυπη εφημερίδα Ηχώ της Άρτας το καλοκαίρι του 2020, προτού βρουν φιλόξενη στέγη στο καλοστημένο αυτό βιβλίο.

Οι ιστορίες του συλλογικού αυτού εγχειρήματος καλούν τον αναγνώστη να αφεθεί σε ένα εικονικό ταξίδι στις δύσκολες μα και ένδοξες μέρες του 1821. Εκεί όπου θα συναντήσουμε τον Νικηταρά, τον Κολοκοτρώνη, τον Καραϊσκάκη, τον Παπαφλέσσα, τον Ανδρούτσο να καθοδηγούν την εξέγερση και τα πλήθη των ανώνυμων ηρώων να συμπορεύονται. «Μεθύστε με τ’ αθάνατο κρασί του ’21» προέτρεπε ο Κωστής Παλαμάς και, φέτος που συμπληρώνονται 200 χρόνια από την ιστορική Επανάσταση του 1821, αξιέπαινες εκδοτικές προσπάθειες, όπως αυτή, αποτελούν έναν εκδοτικό φόρο τιμής.